Oss is een gemeente die volop in ontwikkeling en in de groei is. Voor GroenLinks betekent dat die groei duurzaam, verantwoord en rechtvaardig is. We bouwen woningen in het stedelijk gebied, vergroenen onze openbare ruimte en investeren in stad en kernen waar alle inwoners zichzelf kunnen zijn en mee kunnen doen.

We moeten ook constateren dat onze manier van samenleven fundamenteel aan het veranderen is en dat dit leidt tot onzekerheid bij een groot aantal van onze inwoners. Klimaatverandering, landbouwtransitie, de bouw van woningen en biodiversiteitsverlies: het moet allemaal tegelijkertijd aangepakt worden. De nieuwe werkelijkheid is ook dat we sinds 4 dagen een demissionair kabinet hebben en het nog niet duidelijk is of lopende dossiers zullen worden gecontinueerd. Ondertussen is het aan ons, de politiek, om onze inwoners mee te nemen in de keuzes die wij namens onze inwoners maken.

Hieronder neem ik u mee in de keuzes en afwegingen die wij als GroenLinks maken. Keuzes die noodzakelijk zijn om zowel mens en natuur recht te doen.

GroenLinks staat vierkant achter de keuze van onze gemeente om in 2050 energieneutraal en klimaatadaptief te zijn. Onze RES-opgave voor 2030 is slechts het begin van de energietransitie om niet meer afhankelijk te hoeven zijn van fossiele brandstoffen. Windmolens zijn voor GroenLinks het enige middel om op dit moment en op de gewenste termijn aan de RES opgave te kunnen voldoen en dat maakt de uitgangspunten, voor wat betreft de ontwikkeling van de Duurzame polder, duidelijk. Het behalen van de doelen is belangrijker dan het vasthouden aan bestuurlijk vastgestelde doelen. Het vergt bestuurlijke moed en lef om die moeilijke keuzes te maken en een vuist te bieden aan de klimaatcrisis.

GroenLinks vindt dat onze gemeente moet voorsorteren op de opgaven die er na 2030 op ons afkomen, de RES kijkt wat dat betreft niet ver genoeg. GroenLinks draagt graag bij aan beleid dat de klimaatcrisis onder ogen ziet en de benodigde maatregelen durft te nemen. We moeten verder kijken dan 2030, de windmolens die we plaatsen staan immers voor een groot aantal jaren.

Gemeente Oss is nummer twee op de lijst van logistieke hotspots. Dat is mooi voor de cijfers, maar staat wat GroenLinks betreft de ontwikkeling van Oss naar een duurzame stad in de weg. Grootschalige distributie levert naast veel vervoersbewegingen maar weinig arbeidsplaatsen op. Het nadenken over het juiste bedrijf op de juiste plaats is ook nadenken over de soort werkgelegenheid die we graag in onze gemeente willen hebben. De inzet op een duurzame en circulaire economie kan onze keuzes daarbij richting geven. Geen werkgelegenheid voor de cijfers, maar duurzame werkgelegenheid voor de Ossenaar.

Positief zijn de ontwikkelingen in ons poldergebied. GroenLinks vraagt zich wel af in hoeverre het nieuwe beleid over intensieve kringlooplandbouw kan voldoen aan de eisen van duurzame kringlooplandbouw. Wat ons betreft moet de landbouw zelf, mét, in plaats van, tégen de natuur gaan werken. Een vruchtbare bodem vol bacteriën, schimmels, regenwormen en ander bodemleven is een voorwaarde voor voedselzekerheid op lange termijn. Net als een rijke flora en fauna boven de grond, waaronder insecten die voor bestuiving zorgen. Dat vraagt om bloemstroken langs akkerranden, houtwallen en struiken tussen percelen, kruiden en klavers tussen het gras. Landbouwgif moet plaatsmaken voor natuurlijke plaagbestrijding. De biologische landbouw laat zien dat het zonder chemische bestrijdingsmiddelen kan. Kortom: onze landbouw vraagt wat ons betreft om een natuurinclusieve kringlooplandbouw. Dat moeten we met boeren vormgeven, want uit de contacten die wij hebben met boeren spreekt een grote wens om hiermee aan de slag te gaan.

Ondertussen zien we onze openbare ruimte, zelfs rond ons gemeentehuis, steeds groener en bloemrijker worden. Goed dat er aandacht is voor meer variatie van bomen. Bomen die minder vatbaar zijn voor ziekten en ook meer klimaatbestendig zijn. Ook onze inwoners zijn zich steeds meer bewust wat groen voor hun kan doen. GroenLinks wordt regelmatig op de hoogte gehouden van té fanatieke snoeipraktijken of het wederom maaien van de toch al gele grasmat. Door grasvelden aan te leggen met verschillende soorten gras, kruiden en mossen blijven deze groen en hoeft er niet gesproeid en gemaaid te worden. Als we tegenwicht willen bieden aan de klimaat- en biodiversiteitscrisis moeten we ingrijpen. We zijn blij dat we dit, naar aanleiding van onze plannen, eindelijk gaan doen.

GroenLinks kiest voor een gemeente Oss waar circulair, natuurinclusief bouwen de norm is. Want bouwen gaat ook gepaard met veel CO2 uitstoot. Als het gaat om grote aanbestedingen zien wij graag de invoering van een CO2-prestatieladder, omdat dat kan helpen bij het reduceren van CO2 en kosten, zoals energiekosten, materiaalbesparing en innovatiewinst. Certificering vindt plaats via een externe organisatie en geeft ons inzicht in bewustwording en verbetering. Dit maakt bouwen in onze gemeente een stuk groener.

dierboom

Betaalbaar wonen is een basisbehoefte voor bestaanszekerheid. Deze basisbehoefte stelt ons voor de taak om veel woningen te bouwen. Betaalbaar wonen kan ook aangenaam zijn in een stedelijke omgeving als we volop inzetten op hittewering en groene leefruimte. Dat kan heel goed met specifieke bomen die zich in de stad goed ontwikkelen en voor fijne schaduwplekken zorgen. Of de inzet op meer sedumdaken, waar allerlei subsidies voor in het leven zijn geroepen en die we kunnen benutten.

Soms kiezen we, net als in andere steden, voor stadsvernieuwing. Want zoals eerder genoemd: onze samenleving is fundamenteel aan het veranderen. Eenpersoonshuishoudens nemen toe en dat betekent ook iets voor de wijze waarop we onze huizen bouwen en openbare ruimte moeten inrichten. En hoe belangrijk is het juist dan, om bewoners mee te nemen in deze ingrijpende verandering. GroenLinks is van mening dat plannen beter gedragen worden als inwoners tijdig worden betrokken, perspectief wordt geboden en op de hoogte zijn van hun rechten bij herstructurering van hun wijk.

Onze meest kwetsbare jeugd, jongeren met multi-problematiek en complexe zorgvragen krijgen al jaren niet meer de zorg die ze nodig hebben, ze worden van instelling naar instelling gestuurd, van begeleider naar begeleider. Soms met goed resultaat, soms met als resultaat alleen maar meer wanhoop en uitzichtloosheid. Sterker nog, de wachtlijsten groeiden. En Nederland is nog verder gezakt op de kinderrechten-ranglijst. En al die tijd veranderde er voor de jongeren die op dat moment hulp nodig hadden niets.

De Hervormingsagenda Jeugdzorg die er nu ligt, geeft de kaders, maar er moet nog veel worden ingevuld.

We zien in onze gemeente dat er keuzes gemaakt worden. Passende jeugdhulp voor de meest kwetsbare kinderen, jeugdigen en gezin, zo dicht mogelijk bij de eigen leefomgeving. Lichtere vormen van ondersteuning om de druk op specialistische hulp te verminderen. Een goede ontwikkeling, maar landelijk zal GroenLinks druk blijven zetten op de wetgeving die nodig is om echte veranderingen door te voeren.

GroenLinks kiest voor een inclusieve gemeente waar alle inwoners zichzelf kunnen zijn en mee kunnen doen. Met de val van het kabinet wordt de aanpak van armoede onzeker. Het wettelijk sociaal minimum is gewoonweg te laag om bestaanszekerheid te kunnen bieden. Inclusief willen we ook zijn voor de vluchtelingen en arbeidsmigranten die we in de gemeente Oss ontvangen. Het valt ons op dat beide groepen niet als gelijkwaardig worden gezien. Als we het over vluchtelingen hebben praten we over de druk op huisvesting, onderwijs en zorg. Een probleem. Bij arbeidsmigranten bieden we juist hulp aan bij huisvesting, onderwijs en zorg. Een uitdaging. Juist in de groep van vluchtelingen en vergunninghouders ligt volgens GroenLinks één van de sleutels om het, als gevolg van de vergrijzing, steeds toenemende arbeidstekort in Nederland, en dus ook in Oss, het hoofd te kunnen bieden.

Als we spreken over de opvang van vluchtelingen in Oss, denken we aan Thuis in Oss, maar we hebben ook te maken met het COA. De menselijke maat die Thuis in Oss hanteert is niet haalbaar voor het COA. Het is wat GroenLinks betreft de menselijke maat die maakt dat er in Oss nog nooit incidenten zijn geweest. Laten we dat zo houden.

De keuze voor een levensvatbare culturele infrastructuur is voor GroenLinks van groot belang voor een groeiende gemeente die aantrekkelijk moet zijn voor haar inwoners en bedrijven. We zijn blij met de aandacht voor een robuustere financiering van de basis van met name de Muzelinck en de Groene Engel. De Corona- en energiecrisis hebben hun sporen achter gelaten en het ontbreekt deze instellingen aan een goed fundament. Voordat het College in het najaar terugkomt bij de Raad, hopen wij dat het goede gesprek tussen gemeente en de vertegenwoordigers van de cultuurinstellingen Muzelinck en de Groene Engel inzicht zal geven hoe we dat fundament kunnen herstellen. De samenwerking tussen onderwijs en cultuur biedt volgens GroenLinks een belangrijk bijdrage aan een creatieve, kleurrijke en gelukkige jeugd en een zinvolle, nieuwsgierige oudere dag. De invloed van kunst en cultuur gaat dus nog veel verder dan enkel de culturele sector en mag daarom ook best gefinancierd worden uit andere domeinen.

Dat er, onder andere door de gestegen rente, uitdagingen liggen voor de gemeente is duidelijk. Dat het Oss tot nu toe toch is gelukt om met de lastendruk voor een standaard woning onder het landelijk gemiddelde te blijven juicht GroenLinks toe. Acceptabel is het voor GroenLinks dat de algemene reserve wordt aangesproken om de ruimtelijke ambities vorm te geven. Maar die ruimtelijke ambities hebben ook gericht netwerken en een effectieve lobby nodig, dat is onderkent in ons coalitie akkoord. Het College heeft helaas de keuze gemaakt, terwijl in de kadernota vaak benoemd, om de organisatie niet te versterken met een lobbyist en een subsidieadviseur. Onze fractie is van mening is dat deze Fte’s zichzelf juist kunnen terugverdienen. Wij horen graag een reactie.

We zijn trots op het coalitie-akkoord waarbij de uitvoering nu echt op stoom komt en waarvan we de resultaten gaan zien in onze gemeente. Op sociaal gebied, in de vergroenings- en klimaat opgaven, in de openbare ruimte zetten we flinke stappen vooruit. GroenLinks ziet nu graag de levendige democratie tot bloei komen, waarin wat ons betreft ook zeker plaats is voor een burgerberaad. Laten we samen met onze inwoners blijven streven naar een gemeente waar ontwikkeling en groei duurzaam, verantwoord en rechtvaardig is.